Malatya İnönü Üniversitesi Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Merkezi Müdürü ve Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Parlakpınar, arı sokmasının koronavirüse karşı etkili olduğuna yönelik bilimsel bir klinik çalışmanın yapılmadığını ve kanıtlanmadığını söyledi.

Koronavirüse karşı bağışıklığı güçlendirdiği iddia edilerek bal arılarının iğnesini vurduran vatandaşlar, Covid-19’dan bu şekilde korunduklarını düşünüyor. Korona virüse iyi geldiğini iddia eden vatandaşlar,  Bal arılarına kendilerini ısırtıyor. Arının iğnesini ve zehrini o kişinin vücuduna bıraktıktan sonra korona virüse karşı bağışıklığının güçlendiğini öne süren vatandaşlar, periyodik şekilde bunu uyguluyor. Vatandaşların son zamanlarda bu taleplerle gelen kişileri geri çeviremediklerini aktaran Arı Kovanı sahipleri ise, arı ısırmasının birçok rahatsızlığa faydalı olduğunu savunuyor.

Koronavirüse iyi geldiğine dair kanıtlı çalışmalar yok

İnönü Üniversitesi Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Merkezi Müdürü ve Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Parlakpınar, arı sokmasının korona virüse karşı etkili olduğuna yönelik bilimsel bir klinik çalışmanın yapılmadığını ve kanıtlanmadığını söyledi. Apiterapi olarak bilinen bu yöntemin kas iskelet sistemi ağrısının yanı sıra kızarıklık ve hassasiyet gibi semptomların azaltılması için uygulanması durumunda sertifikalı hekimlerin gözetiminde yapılması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Parlakpınar, “Korona virüse iyi geldiğine dair kanıta dayalı tıp verileri ışığında elde edilmiş bir klinik çalışma sonucu yok. Bunla ilgili yapılan çalışmalar var ancak çalışma sonuçlarının açıklanmış olması lazım. İyi dizayn edilmiş klinik çalışmalara ihtiyaç var. Şu anki bilgilerimize göre Apiterapi uygulamalarının doğrudan klinik çalışmalarla desteklenmiş şekilde, korona virüse iyi geldiğini şu anda söylemek mümkün değil. Ancak yapılacak çalışmalar sonucunda bunlar söylenebilir. Hipotez olarak bağışıklık sistemini güçlendirme cümlesi araştırma sorusuna hipotez olarak yerleştirildikten sonra çalışma dizayn edilip klinik çalışmalar yapıldıktan sonra ancak buna karar verilebilir. Apiterapinin ne olduğu, kimlere uygulanabileceği, kimlere uygulanmasının sakıncalı olduğu, bu uygulamayı yapacak kişinin sertifikalı hekim olması gerektiği, uygulamaların yapılacağı merkezde bulundurulması gereken asgari ilaçların ve malzemelerin acil bir durum ortaya çıktığında müdahale edilebilecek ortamın ve envanterin oluşturulması ve hastayı tedaviye almadan önce yapılması gereken tüm testler ayrıntılı şekilde yönetmelikte tanımlanmıştır “ dedi.

Sadece tıp fakültesi mezunu olmak yetmiyor

Arı zehri tedavisinin hekim kontrolünün dışında direkt alınmasının riskli olduğunu belirten Parlakpınar, “Medyadan şahit oluyoruz. İnsanlar doğrudan kendilerine bu ürünleri ya da arı zehrini, ya da arının kendisini doğrudan uygulamaya çalışıyor. Oysa bu tarz durumlarda, arı zehri dekopanse kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, solunum yetersizliği, sistemik lokal enfeksiyonlar, karaciğer fonksiyon bozukluğu, betabülokör kullanımları, tedavi uyumunu etkileyen şiddetli psikiyatrik rahatsızlıklar, yemekten hemen önce veya hemen sonra gebelerde ve süt veren annelerde uygulanamaz. Bu etkileşimleri, bu durumları saptayabilecek, ön görecek, teşhisini yapabilecek, acil bir durum geliştiği taktirde müdahale edecek kişi hekimlerdir. Sadece Tıp Fakültesi mezunu olmak yetmiyor, aynı zamanda bu eğitimleri almış Sertifikalı Tabip ve Çalışma iznini almış hekim olması gerekmektedir” şeklinde konuştu.

Apiterapi yöntemini sadece izin verilen merkezler yapabilir

Arı zehri tedavisinin sadece merkezlerde uygulanabileceğini söyleyen Parlakpınar, “Arı zehri tedavisi Endikasyon dediğimiz izin verilen uygulama alanlarında izin veriliyor.

Merkezler için sadece izin veriliyor. Diğer uygulamalarda merkez ve ünite kavramı var. Apiterapi’de bu ayrım yapılmadan sadece merkezlere izin verildi. Üniversite Hastaneleri ve Eğitim ve Araştırma Hastaneleri merkez statüsündedir. İşlem yapabilme yetkisi ve o işlemlerdeki endikasyon yelpazesi genişliği daha fazladır.

Bal, polen, propolis veya arı sütü tedavileri bağışıklık sistemini güçlendirmek için yapılır.

Apiterapi’de sadece bu saydıklarımız ünitelerde yapılabilir. Bu etkileşimleri, bu durumları saptayabilecek, ön görecek, teşhisini yapabilecek, acil bir durum geliştiği taktirde müdahale edecek kişi hekimlerdir. Sadece Tıp Fakültesi mezunu olmak yetmiyor, aynı zamanda bu eğitimleri almış Sertifikalı Tabip ve Çalışma iznini almış hekim olması gerekmektedir” ifadelerine yer verdi.
KAYNAK: İHA

Arı Sokması Tedavisi

Arılara karşı alerji bulunmuyorsa ve ciddi bir alerjik reaksiyon gösterilmiyorsa, çoğunlukla evde yapılan uygulamalar arı sokması tedavisi için yeterli olabilir.

Arılar soktuğunda, ağrı, kızarıklık ve şişme gibi semptomlara neden olabilecek zehirli bir toksin bırakır. Bazı insanların bu toksine alerjisi vardır. Arının iğnesinden yayılan toksinleri azaltmak için derinin altında kalan iğne tırnakla bastırılarak bir cımbız yardımıyla çıkarılmalıdır. Daha sonra arının soktuğu bölgeye, buz kompresi uygulayarak, oluşabilecek şişliklerin ve ağrıların önüne geçmek mümkündür. Kaşıntı ve şişme şiddetli ise, çocuklar ve yetişkinler için ayrı ayrı formüllerle üretilmiş Benadryl gibi bir antihistaminik almak rahatlama sağlayabilir. Geçmişte bir arı sokmasından sonra anafilaktik şok geçirdiyseniz, her zaman yanınızda böcek ve haşere alerjilerine karşı etkili bir jel taşımanız gerekir. Çünkü bir arı tarafından tekrar sokulma durumunda, bu tip jelleri kullanmak ciddi bir alerjik reaksiyonu önleyebilir. Ayrıca enfeksiyon riskinizi azaltmak amacıyla sokma bölgesini çizmekten kaçınılmalıdır. Çünkü çizik oluşumu, kaşıntı, şişme ve kızarıklığı yoğunlaştırabilir.

Arı Sokması Alerji Belirtileri

Arı sokması belirtileri, kişinin ne kadar alerjik olduğuna bağlı olarak değişir. Bir kişi bir arı tarafından sokulduktan kısa bir süre sonra hafif veya şiddetli reaksiyon gösterebilir.

• Hafif reaksiyon: Çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez. Yanıcı bir ağrı, deride kabarıklık, kızarma ve hafif şişme gibi belirtiler görülür.
• Şiddetli reaksiyon: Şiddetli alerjik reaksiyona ya da anfilaksi, arı soktuktan sonra, birkaç dakika içinde ortaya çıkabilir ve hayati tehlikeye neden olabilir. Genellikle bir oto-enjektör ile uygulanan bir doz epinefrin (adrenalin) ve acil tıbbi yardım gereklidir. Ciltte kaşıntı, boğazda şişlik, nefes almada zorluk, mide bulantısı ve kusma, baş dönmesi hızlı veya yavaş nabız atması ve bilinç kaybı gibi belirtileri takip edebilir.

Arı Sokmasına Ne İyi Gelir?

İnsanlar arıya karşı alerjisi olmasa bile, arı sokmalarına karşı bir reaksiyon gösterirler. Arı sokması şişlik kaşıntı kızarıklık ve ağrı, arının soktuğu bölgede görülen yaygın belirtilere neden olur. Bu semptomları hafifletmek için bazı şeyler yapılabilir. Arı sokması ne yapılmalı ile ilgili birkaç öneri:

• Arının soktuğu bölgedeki oluşan şişliği azaltmak için bir buz torbası yardımıyla kompres yapılabilir.
• Şişlik ve kaşıntıyı azaltmak için difenhidramin (Benadryl) gibi bir antihistaminik kullanılması önerilir.
• Ağrı için ibuprofen veya asetaminofen denemek mümkündür.

Ağrılar genellikle oldukça hızlı bir şekilde gider, ancak şişme ve kaşıntı bir günden fazla sürebilir. Eğer kişi şiddetli alerjik reaksiyon gösteriyorsa, tıbbi müdahaleye başvurmalıdır. Çünkü Difenhidramin gibi antihistaminikler anafilaktik reaksiyonu yavaşlatabilir ancak tersine çevirmez. Bu durumda, tıbbi uzmanlar tarafından hızlı bir şekilde tedavi edilmezlerse, anafilaksi hastaları reaksiyondan ölebilir.

Arı Sokması Kaç Saatte Zehirler?

Çoğunlukla bir arı sokması, birkaç gün boyunca o bölgede rahatsız edici olabilecek ağrıya, kaşıntıya ve şişliğe neden olur. Ancak bazı insanlar daha şiddetli alerjik reaksiyon gösterir. Şiddetli arı sokması yan etkileri alerjisi vücutta kızarıklığa, boğazın veya dilin şişmesine, solunumun kısıtlanmasına, ishale, kusmaya, kan basıncında ciddi bir düşüşe ve hatta ölüme neden olabilir. Bir arı soktuktan sonra genellikle deride bir zehir kesesi ve iğnesini bırakır. Bu zehir kesesinden gelen toksik sıvı, arı cilt yüzeyinden ayrıldıktan sonra birkaç dakika boyunca vücutta pompalanacaktır. Vücuttaki bu zehir alerjik reaksiyona neden olur. Zehrin yayılmasını önlemek için 30 saniye içerisinde arı iğnesini çıkarmak gerekir. Arı sokmasına bağlı olarak 30 dakika içinde bazen 1 saat içerisinde alerjik reaksiyonlar gösterilmeye başlanır. Az rastlanan bir durum olsa da bu durum 72 saate kadar uzayabilir.

Arı Sokmasının Gerçekten Faydası Var mı?

Birçok insan arılardan korkar, çünkü sokulmak istemezler, ancak hissedilen rahatsızlığa rağmen arı sokmaları aslında sağlığa faydası olabilir. Bir arı sokması, bilinenin aksine yalnızca zehrini bırakmaz. Arı sokması faydaları incelendiğinde; anti-enflamatuar ve ağrı azaltıcı maddelerle birlikte, ortaya çıkan karışımda yaklaşık 18 ila 20 doğal olarak oluşan antibiyotik ve antiviral bulunabildiği görülür. Arı sokmaları, insan vücudunda, bilinenin aksine, uykusuzluğun önüne geçecek iyileştirici özellikler üreten reaksiyonları da tetikleyebilir. Bunun yanı sıra genel refahı arttırdığına inanılmaktadır. Ayrıca uykusuzluk, anoreksiya, mide ve bağırsak ülserleri, kabızlık, osteoporoz ve larenjite karşı etkili olduğu düşünülmektedir.

Arı Sokması Şişkinlik ve Kaşıntı Nasıl Geçer?

Arının sokma bölgesinde şişlik, ağrı ve rahatsızlığa neden olabilir. Sağlık uzmanı tarafından, şişlik, kaşıntı ve ağrıyı hafifletmek için ilaç reçete edilebilir. Bu ilaçlar, verilen talimatlara uygun bir biçimde kullanılmalıdır. Geniş lokalize şişlik alanları bulunuyorsa, prednizon gibi oral kortikosteroidler reçete edilebilir. Bunlar şişme ve rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olabilir.

Başka bir ağrı kesici reçete edilmedikçe, ağrıyı kontrol etmek için asetaminofen veya ibuprofen içerikli ilaçlar kullanılabilir. Kişinin kronik karaciğer veya böbrek hastalığı bulunuyorsa, bu ilaçları kullanmadan önce sağlık uzmanına mutlaka danışması gerekir. Bunun yanı sıra, şiddetli bir reaksiyon bulunuyorsa, bir epinefrin oto-enjektörü reçete edebilir. Epinefrin, alerjik reaksiyonun kötüleşmesini durdurmaya yardımcı olan ve acil durumlarda kullanılan bir ilaçtır.

Arı Sokması Şişkinliği Kaç Günde Geçer?

Arı sokmasına maruz kalan kişinin, arı zehrine alerji bulunmuyorsa ve arı soktuktan sonra derinin altında kalan iğnesi çıkarıldıysa, bağışıklık sistemi bir hafta içinde arının sokmasıyla saldığı melittin kimyasalını temizlemelidir. Şişme için – şişmeyi azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için arının soktuğu bölgeye bir buz torbası uygulanabilir. Ağrı ve şişme için soğuk buz kompresi uygulamak iyileşme sürecini de hızlandırmaya yardımcı olur. “Arı sokması şişliği ne kadar zamanda iner?” sorusu merak edilenler arasındadır. Uzmanlar bu konuda, arı sokmasından kaynaklanan şişliğin, sokulduktan yaklaşık 48 saat sonra zirveye çıkabileceğini, ancak genellikle birkaç gün içinde ve maksimum bir hafta içinde tamamen iyileşmesi gerektiği konusunda hemfikirdir.

Arı Sokmasında İğne Kalırsa Ne Olur?

Arı sokmaları her zaman en az acı verici böcek ısırması türlerinden biridir ve ancak hastanın arı zehrine alerjisi varsa ölümcül olabilirler. Bir arı sokmasıyla karşı karşıya kalan kişi, geçmişte arı sokmalarına karşı herhangi bir alerjik reaksiyon geçirmişse, yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyon ve anafilaksi belirtileri gösterme ihtimali daha yüksektir. Bir arı tarafından sokulma söz konusu olduğunda, arının iğnesi hemen (30 sn içinde) derinin altından çıkarılmalıdır. Çünkü bir arı sokması durumunda, iğnesi derinin altında ne kadar uzun kalırsa, o kadar çok zehir salınabilir ve bu durum hasta için çok acı verici ve ağrılı olabilir. Arı iğnesini bir cımbız yardımıyla, fazla hareket ettirmeden hızlıca çıkarmak gerekir. Çünkü arı sokmalarından sonra, arının iğnesinin vücutta ne kadar uzun süre kalmasına izin verilirse, reaksiyon o kadar şiddetli olacaktır.

Arı Sokmasında Hangi Doktora/Bölüme Gidilmeli?

Arı sokmalarına, arı zehrine alerjik olabileceğinizi gösteren bir tepki verildiği durumda doktor tarafından, alerji testi ve bir kan testi yapılması istenebilir. Alerji testleri ve kan testleri genellikle böcek alerjilerini teşhis etmek için birlikte kullanılır. Çoğu arı sokması doktora başvurmaya gerek yoktur. “Ne zaman doktora görünmeli?” sorusunun cevabı olarak, solunum güçlüğü, kurdeşen veya baş dönmesi gibi ciddi alerjik reaksiyon belirtileri yaşandığında, en yakın acil servise başvurulmalıdır denilebilir. Bunun yanı sıra birden çok arı tarafından sokulma durumunda da acil servise mutlaka başvurulmalıdır.