Soya baklagil ailesinden gelen beyaz tohumu olan ve boyları yaklaşık bir metreye kadar uzayabilen bir bitki türüdür.
Soyanın son zamanlarda oldukça popüler olmasının sebebi faydalarının daha yeni yeni gün yüzüne çıkmasıdır.
Soya Sosunun Tarihi Geçmiş Nedir?
Soya aslında yakın zamanda dünyada ünlenmiş olmasına rağmen 2500 yıldan daha fazla bir süredir kullanıyor. Fakat Çin de Henan bölgesinde 10 bin yaşında olduğu tahmin edilen yabani soya fosiller bulunmuştur. Günümüzde Asya ülkerinden sonra en çok Amerika da tarımı yapılıyor. Asya mutfağından dünyaya yayılan soya fasulyesi de ilk olarak Çin de keşfedildi ve yemeklerde kullanılmaya başlandı. Soya fasülyesinden elde edilen yağ da dünyada en çok kullanılan Sıvı yağ türüdür. Soya sosu ana maddesi soya fasulyesi olan fermente edilmiş bir sos türüdür. İçeriğinde buğday tuz ve soya fasulyesi bulunur ve bu ürünler bekletilerek mayalandırılır. Sosun en önemli özelliği içeriğinde yağ bulunmamasıdır. Oldukça faydalı ve besleyici olan soya sosu yemeklerde kullanılma amacı ilk baharat olarak tat vermesiydi. Soya sosunun kendıne özgü keskin ve tuzlu bir yapısı vardır. Çorbalarda salatalarda sebze yemeklerinde ve daha birçok alanda tüm dünyada sıklıkla tercih edilir. Ayrıca son zamanlarda oldukça popüler bir kullanım alanına sahip soya sütü de sevilerek tercih ediliyor.
Soya Fasülyesin Kullanım Alanları Nelerdir?
Soya fasulyesi neredeyse her iklime uyumlu olduğu için artık çoğu ülkede tarımı yapılan değerli bir besindir. Soya baklagiller ailesinden olduğu için sadece yemeklerde baharat yada yiyecek olarak kullanıldığı düşünülür. Ama sanılanın aksine soya fasülyesi birçok alanda kullanılır. Sağlığa faydası düşünüldüğünde soya en çok ilaç sanayisinde kullanılır. Ayrıca gübre olarak ve kağıt endüstrilerinde hammadde olarak kullanılır. Soya fasülyesinin diğer kullanım alanları ise alkol ve yağ üretiminde de kullanılmasıdır. Bazı araştırmacılar ise soya fasülyesinin hayvansal besinlere bir alternatif olarak kullanılabileceğini ve protein kalitesinin neredeyse eşit olduğunu belirtir. Aynı şekilde soya unu buğday ununa eş değer olarak kullanılıyor. Ayrıca soya fasülyesinin yağ sanayisinden arta kalan soya küspesi de hayvan yemi olarak kullanılır. Oldukça geniş bir kullanım alanı soya fasulyesi besleyici özelliğiyle de ön plana çıkıyor.
Soya Sosunun İnsan Sağlığına Etkisi Nelerdir?
Yıllarca en çok tartışılan konulardan bir tanesi soya sosunun insan sağlığına zararlı mı yoksa faydalı mı olduğu sorusudur. Soya sosunun insan sağlığına olumlu etkileri oldukça fazladır. Ama yine de kronik rahatsızlığınız var ise doktorunuza danışarak tüketmenizde fayda var. Amerika da yeni yapılan araştırmalarda da daha fazla faydalı yönü keşfedilmeye devam ediliyor. Gazeteci Marie Dannie 1991 yılından beri beslenme uzmanıdır. Soya sosu üzerinde yaptığı araştırmalar sonucunda soya sosunun yaşlanmayı geciktirici özelliği olduğu ve alzhemier riskini en aza indirdiğini ortaya çıkardı. Ayrıca kolon mide akciğer göğüs prostat kanseri gibi tüm kanser türleri üstüne etkilerini ve kansere yakalanma oranını düşürdüğünü belirtti. Soya sosu tüm bunları ilaca gereksinim duymadan doğal yollarla yapar. Soya sosu strese ve kronik yorgunluğa da çok iyi gelmesiyle bilinir.
Soya Sosu Sodyum Kaynağıdır
Amerika Ulusal Besin Araştırma enstitüsünün yaptığı son araştırmalara göre 1 çay kaşığı soya sosunda 335 miligram sodyum bulunuyor. Bol sodyum kaynağı olan soya sosu bu sayede kan basıncı düzenlenler. Ayrıca sodyum kan dolaşımını da düzenler ve sinir sisteminin doğru çalışmasına yardımcı olur.
Soya Fasülyesinin Sağlığa Faydası Nelerdir?
Soya sosunun sağlığa daha birçok faydası vardır. Kalp krizi ve osteoporoz gibi kronik hastalıkların riskinin azalmasına ve kalp damar sağlığını korumaya yardımcı olur. Kalsiyum açısından da zengin olduğu için kemik gelişiminde ve kemik hastalığından korunmaya yardımcı olur.
Soya kişiye enerji verir ve bağışıklık sistemini güçlendirmede vücuda destek sağlar. Ayrıca kış mevsiminde soya sosu tüketilmesi gribal enfeksiyona yakalanma riskini de düşürür. Soya sosunda B6 vitamini de bulunur.
Tuz Yerine Soya Sosu Kullanın
Soya sosu kendinden doğal yapısı sebebiyle tuzlu bir tada sahiptir. Amerikada 2009 yılında yapılan araştırmaya göre soya sosunda tuza oranla daha az sodyum bulunduğu için diyet yapanlara soya sosu kullanımı tavsiye ediliyor. Böylece yüzde elli alınan sodyum oranı düşürülmüş oluyor. Ayrıca tuzla aynı tadı veren soyu sosu sofra tuzundan da daha az kullanılıyor. Soya sosunun kendine has lezzetli tadı ve faydaları sayesinde diyet yapsın yapmasın her bireyin kullanması öneriliyor. Sodyum tüketimini kontrol altına almak isteyenler için soya sosu kullanmak en doğru tercih olacaktır.
Soya sosu kullanılarak yapılan yemekleri yiyenler tadında herhangi bir eksilme olmadığını ve hatta daha lezzetli bulduklarını söylediler.
Alerjisi Olanlar İçin Soya Sosu
Amerika’nın Biyobilim dergisi 2005 yılında soyu sosunun özellikleri hakkında bir araştırma yaptı. Bu araştırma ile soya sosunun alerji üzerinde etkisi gözlendi. Soya sosunun alerjisi olan kişilere olumlu etkisi keşfedildi. Anti alerjik olduğu belirlenen soya sosunun alerji tedavi için kullanılması planlanıyor. Bunun dışında da soya sosu doğal antioksidanlardan zengin olduğu için sindirimi oldukça kolay olan bir besin olarak da belirlendi. Soya sosunun faydaları daha çok fazla olmasına rağmen vücudu bakterilerden koruma konusunda da oldukça başarılı olduğu keşfedildi.
